Streef daarna om uit te munt in die opbou van die kerk sodat almal kan weet dat God werklik onder ons is:

Predikant: 
Ds J Bruintjes
Gemeente: 
Kaapstad
Datum: 
2023-08-27
Teks: 
1 Korinthiërs 14:1-25
Preek Inhoud: 

Chrysostomus het gesê: “Hierdie hele gedeelte is baie duister; maar die onduidelikheid spruit voort uit ons onkunde oor die feite wat beskryf word, wat, alhoewel bekend aan diegene aan wie die apostel geskryf het, nie meer voorkom nie.”  Voordat ons met hierdie hoofstuk begin, is dit belangrik om te sien wat Paulus tot op hierdie punt gedoen het, en hoe 1 Korinthiërs 13 by 1 Korinthiërs 14 aansluit.  Uiteindelik is Paulus se punt hier en regdeur die brief dat hulle die belangrikste bestanddeel van Christus se liefde vermis.   As hulle liefde gehad het, sou hulle die gawes nastreef wat fokus op die opbou van die hele kerk.  Liefde is op ander gefokus.

Streef daarna om uit te munt in die opbou van die kerk sodat almal kan weet dat God werklik onder ons is:

1. Opbou van ander sowel as jouself

2. Opbou van die verstand en die gees

3. Opbou van gelowiges en ongelowiges

 

Opbou van ander sowel as jouself

In die lig van hoofstuk 13 is daar een doel vir die gebruik van gawes, en dit is opbou – liefde vir die heiliges. En Paulus vergelyk twee gawes met daardie standaard: profesie en tale.  Hy meet hulle aan hoe hulle die kerk opbou.  Dan word dit duidelik dat, alhoewel albei gawes deur God gegee is, profesie meer vir die kerk doen as tale.  Daarom gaan hy voort waar hy opgehou het en sê: “Jaag die liefde na, en beywer julle met die oog op die geestelike gawes, maar veral om te profeteer.”

Hy sê: Julle het omgekeerde waardes – dit lyk asof vertoonmanskap vir julle belangriker is as om mekaar in liefde te dien.  Dis vir julle belangriker om jul spiritualiteit te wys as om geestelik ingestel te wees.  Julle misbruik die gawes en onteer so die Gewer daarvan. Dit is interessant dat die lyste wat wel die spreek in tale bevat, gewoonlik nader aan die einde daarvan gevind word, en in Paulus se latere skrifte word dit glad nie gevind nie.

Paulus sê: hou op om die gawes na te jaag wat jou geestelike CV bou, en streef eerder na die gawes wat die kerk opbou.  Hy gebruik hierdie woord ‘opbou’ of ‘stigting’ baie keer in hierdie paar verse (v. 3,4,5,12).  Sy gevolgtrekking vind ons in vers 12: "So moet julle ook, terwyl julle streef na geestelike gawes, probeer om uit te munt tot stigting van die gemeente.”  In ons tyd van individualisme, waar geloof suiwer persoonlik en privaat is, is dit iets wat die kerk moet hoor.  "... streef ... om uit te munt tot stigting van die gemeente.”  Is ons bloot hier om ons eie geloof te laat groei, om persoonlik sterker te word, of gee ons opreg om oor die opbou van die kerk, oor die verhouding wat diegene rondom ons met God het?  Dit is waarop dit neerkom.

Want in 'n sekere sin was spreek in tale daardie gawe wat die private en persoonlike geloof ten toon gestel het.  Hulle het dit gebruik om te spog en het gesê: “Kyk na my!  Ek het die Gees!”  Ons kan dit doen met kennis, of met die gereformeerde leer.  Ander kerke doen vandag iets soortgelyks wanneer hulle waarde aan die spreek in tale heg. 

Maar Paulus het reeds aan die begin van hoofstuk 12 duidelik gemaak dat elkeen wat Jesus as Here bely, die Gees het – en die gawes is bedoel ter wille van die kerk.  Dit is hoekom tale baie minder voordele het as profesie.  Want soos hy in vers 2-3 sê: “Want hy wat in 'n taal spreek, spreek nie tot mense nie, maar tot God; want niemand verstaan dit nie, maar deur die Gees spreek hy verborgenhede.  Maar hy wat profeteer, spreek tot die mense woorde van stigting en troos en bemoediging.”  As hulle nie die punt verstaan nie, sê hy dit meer bondig in vers 4 waar hy sê: “Hy wat in 'n taal spreek, stig homself; maar hy wat profeteer, stig die gemeente.”

Al kan ek vlot Mandaryns praat, en verborgenhede van die evangelie deel – dit sal niks vir jou beteken nie.  Dit bou nie op nie, dit is nie bemoedigend nie, en dit troos nie.  Sommige van julle sal dalk dink ek was dronk; dis niks anders nie as die mense wat die apostels op Pinksterdag beskuldig het dat hulle om 09:00 in die oggend gedrink het.  Maar profesie is anders.

Die woord 'profesie' beteken eenvoudig om voort te praat.  En in hierdie konteks dink ek dit is die vermoë om God se Woord uit te spreek, of die openbaring van God vir die opbou, bemoediging en vertroosting van God se kinders.  Dit is dus wat profesie is, om God se Woord voort te spreek – om God se kinders op te bou, te bemoedig en te troos.

Gemeente – julle is nie hier vir julself nie.  Talente (die manier waarop die wêreld dit verstaan) is daar om jouself, jou loopbaan en jou toekoms te bevorder.  Maar in die kerk is die gawes wat die Here jou God aan jou toevertrou, bedoel om diegene rondom jou op te bou.  Is jy bekommerd oor jou naaste se geloof en vertroue soos jy oor jou eie is?  Dit is weer die hart van die hele wet – liefde vir God en die naaste.  Die doel van ons lewe.  Dit gaan goed met die een wat die gawes nastreef wat die kerk opbou.

Dit beteken nie dat Paulus gedink het dat die spreek in tale nie belangrik is nie, maar wel dat dit nie so voordelig vir die kerk was as om te profeteer nie.  Daarom sê hy: “Ek wens dat julle almal in tale spreek, maar nog liewer dat julle profeteer.  Want hy wat profeteer, is groter as hy wat in tale spreek, of hy moet dit uitlê, sodat die gemeente stigting kan ontvang.”  Weer eens, het jy dit gehoor: “... sodat die gemeente stigting kan ontvang.”  Ek dink ons onderskat dikwels God se siening van die kerk.  En daarom trap ons maklik in die strik om te dink die kerk is net daar om ons geloof te bou.  Ons kom om bedien te word.  Dit is die ouderlinge en die diakens se werk om die kerk te bou, dink ons.  Maar Paulus maak hier sowel as elders duidelik dat hierdie werk van opbou van die kerk die bediening van elke gelowige is.  En ons moet daardie dinge soek wat dien om die kerk in liefde te versterk en op te bou, sodat ons as liggaam volwassenheid in Christus bereik.

As predikant wil ek hê dat julle almal jul taak as profeet, priester en koning moet vervul.  Nie net om jou geloof te bou nie, maar om as profete die evangelie te deel, om as priesters in te tree namens die kerk, en om as konings in jou lewe en in die kerk te stry.  Ons hoef nie ons kennis, of ons spiritualiteit, te wys nie, ons moet dit GEBRUIK.

Paulus vergelyk die spreek in tale met iemand wat 'n instrument bespeel sonder om musiek te maak in vers 7-8.  Dit is soos wanneer 'n drie-jarige op die klavier "speel".  Niemand weet wat hy speel nie.  Dit is absoluut onverstaanbaar, behalwe miskien vir homself.  Die note sweef net die lug in, sonder dat dit vir iemand sin maak.  Dit is wat die spreek in tale is as daar geen verdere verduideliking is nie. Soos hy in vers 6 sê: “Maar nou, broeders, as ek na julle kom en in tale spreek, tot watter nut sal ek vir julle wees as ek nie met julle spreek òf deur ‘n openbaring, òf deur kennis, òf deur lering nie?”

Hy gaan voort deur te sê: “Daar is wie weet hoeveel soorte tale in die wêreld, en geeneen daarvan is sonder klank nie.  As ek dan die betekenis van die klank nie ken nie, sal ek vir die spreker 'n vreemdeling wees, en die spreker sal vir my 'n vreemdeling wees.”  Die punt is dat ons nie vreemdelinge vir mekaar moet wees nie, maar broers en susters.  Hy begin hierdie paragraaf tog met die woord “broers”.  Ons moet dus die gawes soek wat opbou.  Maar ook, dit betrek die gees en verstand.

 

Opbou van die verstand en die gees

Profesie is nie net beter omdat dit die kerk opbou nie, maar dit is ook beter omdat dit die verstand en gees betrek.  Hy sê: “Want as ek in 'n taal bid, dan bid my gees, maar my verstand is onvrugbaar.”  Paulus bemoedig ons om die hele mens te betrek.

Die Griekse term wat met “onvrugbaar” vertaal word, het die idee van “nutteloos”.  Hierdie term word in die Nuwe Testament nooit in 'n positiewe sin gebruik nie. Petrus spoor ons aan om nie “nutteloos” (“ledig”) of “onvrugbaar” te wees nie (2 Petrus 1:8).

Paulus leer hier dat om te bid op 'n manier wat onverstaanbaar is nie iets is wat hy wil hê hulle moet doen nie.  Hulle moet bid op 'n manier wat vir hulle en vir ander verstaanbaar is.  Anders loop hulle die risiko om die dronk Griekse orakels en die heidene wat God nie ken nie, na te boots.

Van tonele in die hemel, tot die tempel, tot bovertrekke, tot die tuin van Getsémané, tot bote, en meer, die Skrif is vol gebede.  Tog teken nie een van hulle 'n geleentheid van 'n nie-aardse taal aan nie.  Hulle is almal bekende mensetale.  Paulus beskryf dus nie iets wat hy wil hê hulle moet doen nie, maar korrigeer misbruik en misverstand van die gawe van tale.

Paulus sê in werklikheid: "Laat die gees en die verstand saamwerk."  As jy in die openbaar bid vir jouself en vir ander, bid eenvoudig.  Soos hy in vers 15 sê: “Hoe staan die saak dan?  Ek sal met die gees bid, maar ek sal ook met die verstand bid.  Ek sal met die gees psalmsing, , maar ek sal ook met die verstand psalmsing.” Betrek die hele mens ter wille van die hele kerk.  Te dikwels fokus ons op emosie en die gevoel sonder om op die verstand en orde te fokus.  Op ander tye fokus ons op die verstand sonder om behoorlik te gee as gevolg van die gees.  Albei is belangrik.

Let op dat hy praat oor die spreek in tale, maar dat hy oook sang insluit, want sang kan dieselfde effek hê. Ons is soms so vasgevang in die skoonheid van die lied dat ons nie die waarheid van die lied in ag neem nie. Of ons is so gefokus op die waarheid van die lied dat ons nie let op die skoonheid daarvan nie.

Maar as niemand weet wat gesê word nie, is dit asof hulle 'n vreemdeling is, of 'n buitestander.  En soos vers 16 dit duidelik maak, kan jy nie "amen" sê op brabbeltaal nie.  Op iets wat jy nie verstaan nie.  Interessant genoeg het die kerk gereeld “amen” gesê in reaksie op die Woord van God.

Weer eens, sê hy nie dat die spreek in tale verkeerd of sleg is nie, maar wanneer dit by die openbare aanbidding van God kom, dra dit baie min tot niks by om die gemeente op te bou en ook nie die hele mens soos God ons gemaak het nie.  Soos hy sê, spreek hy meer in tale as almal, maar: "in die gemeente wil ek liewer vyf woorde met my verstand spreek om ook ander te onderrig, as tienduisend woorde in 'n taal."

Hier sien ons die waarde wat Paulus aan gesonde onderrig heg.  Vyf woorde van onderrig is vir die kerk meer werd as tienduisend woorde met die tong.  Hoekom?  Want wanneer ons saam is, gaan dit daaroor om mekaar op te bou in die teenwoordigheid van God deur die gawes wat God gegee het, te gebruik.

Profesie is 'n teken vir gelowiges

“Broeders, moenie kinders wees in die verstand nie”.  En as hulle gedink het hy praat van boosheid, sê hy: “maar wees kinders in die boosheid” – met ander woorde, net soos wat kinders geen ervaring het wat betref die lewe nie, so moet hulle geen ervaring hê wat betref boosheid nie.  Ons is geroep om 'n kinderlike geloof te hê, maar dit beteken NIE 'n kinderagtige geloof nie.  Paulus sê dus: "... en wees volwasse in die verstand.  In die wet is geskrywe: Ek sal deur mense van ander tale en deur ander lippe tot hierdie volk spreek, en ook so sal hulle na My nie luister nie, sê die Here.”  Waarom het God hierdie mense gestuur?  Jy kan dit in Jesaja 28 lees waar hierdie vers gevind word (vs. 11): dit is omdat hulle nie na die Here wou luister nie.  Hulle was ongelowig, dus sou God hulle hart verhard.

Waarvoor is dus die tale?  Tale is nie eerstens bedoel vir die opbou van die kerk nie, want dit word beter gedien deur die gawe van profesie te gebruik.  Maar tale is 'n waarskuwingsteken vir ongelowiges, veral (as ek dit mag sê) vir die Joodse volk, sodat hulle kan luister en gewaarsku word dat, as hulle hul nie bekeer en gehoorsaam nie, daar 'n oordeel sal kom.

So is dit ook met die kerk van Korinthe, soos Paulus sê: "Die tale is dus 'n teken nie vir die gelowiges nie, maar vir die ongelowiges; die profesie egter is nie vir die ongelowiges nie, maar vir die gelowiges."  Hulle het ironies genoeg met die tale teenoor hul medebroers gespog, as 'n teken van die Gees, maar Paulus sê dit is eintlik 'n teken vir ongelowiges wat hulle kan verhard, soos wat dit aan Israel gedoen het, en wat hul onkunde oor die dinge van God kan wys.  Christenskap is vreemd aan die wêreld, en kan nie verstaan word as dit nie verduidelik word nie.

Dit is hoekom, wanneer daar ongelowiges inkom en al wat hulle hoor is tale, hulle sal sê: "julle is van julle verstand af".  As hulle dit sê, beteken dit hulle het niks in gemeen met die Christendom nie, maar dit help hulle glad nie, behalwe om te wys dat hulle buitestaanders is, en vreemdelinge.

Soos hy afsluit: “Maar as almal profeteer en daar 'n ongelowige of ‘n onkundige binnekom, dan word hy deur almal oortuig, deur almal beoordeel; en so kom die geheime van sy hart aan die lig.  En so sal hy op sy aangesig val, God aanbid, en verkondig dat God werklik onder julle is.”  En dit is die punt, is dit nie, dat al ons gawes wat deur God gegee word, ook uiteindelik God-gesentreerd en God-georiënteerd kan wees.  En dit is waarmee Paulus eindig.  Dat hy God sal aanbid en verklaar dat God werklik onder julle is.

Met alles wat jy oor die kerk in Korinthe kan sê, is dit ongelooflik.  Hoeveel mense sal, wanneer hulle as 'n buitestander of ongelowige by die kerk instap, hierdie soort reaksie hê.  Hoe gebeur dit?  Dit is wanneer God se stem duidelik gehoor word, en die Gees daardie stem neem en die persoon oortuig sodat hy tot verantwoording geroep word, die geheim van sy hart geopenbaar word, en hy val op sy aangesig in aanbidding!

Liewe gemeente, soek die gawes wat ander opbou, nie net jouself nie; soek die gawes wat die verstand betrek, nie net die gees nie; soek die gawes wat voordelig is vir diegene wat buite is sowel as vir diegene wat binne is.  Dit is Paulus se punt hier.  En hy gebruik profesie en tale as voorbeeld.  Dus, laat ons ons gawes toets aan die liefde.  Is dit liefdevol?  Is dit opbouend, en bring dit eer aan God?

As hierdie woorde vandag tot ons gespreek word, sou hy dalk sê:  Julle Christene wat julle spiritualiteit bewys deur die hoeveelheid teologiese inligting wat julle in jul koppe kan inprop, ek sê vir julle dat sulke kennis op sigself niks bewys nie.  En jy wat die Gees se teenwoordigheid in jul byeenkomste bevestig omdat daar 'n sekere styl van aanbidding is (hetsy formeel en statig of uitbundig en spontaan), as jul aanbiddingspatrone nie uitdrukkings van liefde is nie, is julle geestelik bankrot.  Julle wat daarop aandring dat die spreek in tale van 'n tweede woord van die Gees, 'n doop van die Gees, getuig, ek sê vir julle dat, as liefde nie jul lewe kenmerk nie, daar nie eers bewyse is van die eerste werk van die Gees nie.

Amen.