Almal hou van 'n goeie liedjie. Dink aan die bekendste liedjies van hierdie eeu. Sommige van julle onthou die Bee Gees, die Beatles, en Simon en Garfunkel. Ander onthou Journey, Scorpions, Queen, en die eentreffer-wondergroepe van die 80's; en ander onthou weer die popsterre van die 90's. Die musiek van ons tyd vorm ons, ten goede of ten kwade. Gedigte, lirieke en kuns is onvergeetlik. En wat doen God wanneer Hy wil hê sy volk moet iets onthou? Hy gebruik 'n lied.
Vandag het ons 'n lied voor ons. Dit is 'n liefdeslied.
Die lied besing hoe God die beste omgewing vir sy mense skep om te floreer. Hy vra selfs in vers 4: "Wat is daar meer te doen aan my wingerd wat ek daar nie aan gedoen het nie?" Hy doen alles wat Hy moontlik kan doen, Hy voorsien die beste grond, die beste wingerdstok, die mees beskermde omgewing. Goed doen letterlik alles! Dit is sy eiendom. Maar ná alles dra is al wat hierdie wingerd dra, net wilde druiwe.
In vers 7 vind ons ‘n samevatting van hoe die vrugte is: "Want die wingerd van die HERE van die leërskare is die huis van Israel, en die manne van Juda is die tuin van sy verlustiging; en Hy het gewag op reg, maar kyk, dit was bloedvergieting; op geregtigheid, maar kyk, dit was geskreeu!” Let op die woord "kyk!" Dit is 'n uitroep van verbasing! Hy het na een ding gesoek, en dit lewer die teenoorgestelde op! En wat is hierdie wilde druiwe? Hulle word beskryf in 6 keer “wee”. En dan word die vernietiging van die wingerd beskryf in verse 13-17 en 24-30.
Wee (ellendes) teen sy volk.
Verbruikersdrang
Die eerste wee is in vers 8: "Wee hulle wat huis aan huis trek, akker aan akker voeg, totdat daar geen plek meer is nie, en julle alleen grondeienaars in die land is.” Klink dit bekend? Verbruikersdrang is nie iets nuuts nie. Dit is antiek.
Verbruikersdrang sê sonde is nie ons grootste probleem nie, en God is nie ons grootste behoefte nie. Gebrek is ons grootste probleem, en dinge is ons grootste behoefte. God sal ons nie so gelukkig maak soos dinge nie. Vir die verbruiker bestaan die skepping vir ons vermaak en bevrediging. Ons het nie genoeg nie – nie genoeg geld, nie genoeg toestelle, nie genoeg ervarings, nie genoeg vermaak nie. Hierdie kulturele god nooi almal tot ‘n lewe van materiële voorspoed, gerief en sekuriteit. En hierdie "reddingsverhaal" het ons wêreld vandag diep gevorm.
Meer en MEER! Nooit genoeg nie. En hoe laat dit jou? Leeg. Vers 9-10 sê: "In my ore het die HERE van die leërskare gespreek: Waarlik, baie huise sal ‘n woesteny word, die grotes en mooies sonder inwoner. Want tien morg wingerd sal een enkele bat oplewer, en ‘n homer saad sal ‘n efa opbring.” Hierdie huise staan leeg! Ons sien dit... Werk. Werk. Werk. Koop. Koop. Koop. Meer huise, meer motors. Meer vakansies. MEER. Weet jy hoekom ons altyd meer nodig het? Want ons is gemaak vir die oneindige. Maar wanneer ons probeer om die oneindige met eindige dinge te vul – ly ons.
En wat ly daaronder? Verhoudings met God en met ander. Jy het geld aanbid en mense opgeoffer. Huwelike word koud, kinders kort 'n pa of ma. En ons word ouer, en ons werk harder, maar die leemte word groter en die ontevredenheid word meer. Die groot huis voel al hoe leër. Dit herinner my aan 'n ou liedjie wat 'n musiekster voor sy dood gesing het. Dit lui as volg:
What have I become?
My sweetest friend
Everyone I know goes away
In the end
And you could have it all
My empire of dirt
I will let you down.
[Wat het van my geword? My beste vriend, Almal wat ek ken, gaan weg - op die ou end. En jy kan alles kry – my ryk van stof. Ek sal jou in die steek laat.]
Jy kan alles kry – my ryk van stof! Die gode van hierdie wêreld sal jou elke keer in die steek laat. Soos Spreuke 15:16 sê: "Liewer ‘n bietjie in die vrees van die HERE, as ‘n groot skat en onrus daarby."
Jesus, in plaas daarvan om te gryp, het alles prysgegee. Jesus is die antwoord op ons verbruikersdrang – Hy is genoeg. Hy is ons antwoord op ons soeke na plesier en vermaak, want Hy bevredig.
Vermaak en plesier
Kyk na die tweede wee in vers 11 en 12: "Wee hulle wat vroeg in die môre klaarmaak om sterk drank na te jaag, wat in die nag láát opbly terwyl die wyn hulle verhit. En daar is siter en harp, tamboeryn en fluit en wyn by hulle maaltyd; maar op die dade van die HERE gee hulle geen ag nie, en die werk van sy hande sien hulle nie.” Hoor jy dit? Werk vir jou drankie. Werk vir die naweek. As jy wil pret hê, as jy regtig wil geniet – het jy 'n drankie nodig. Drank en musiek – en dans. Dit is die lewe! Nou het God niks teen hierdie drie dinge nie – maar wel as dit is wat ons aanbid. Dit gaan oor die soeke na die uiteindelike doel in die skepping. Uiteindelike plesier, uiteindelike bevrediging. Leef jy vir die naweek of vir God?
Weet jy hoekom jy plesier najaag? - omdat jy gemaak is om ewige plesier in Hom te vind. Maar in plaas daarvan om dit in Hom te vind, vul ons die oneindige gat met die eindige dinge, en dit laat ons heeltemal leeg.
Soos een teoloog gesê het:
“... mense gebruik die plesier wat ons [God] voortgebring het op tye, of op maniere, of in grade wat Hy verbied het. (Op hierdie manier maak ons dit leeg van die genot waarvoor hulle bedoel was om aan ons te gee.)
’n Al hoe groter hunkering na en al hoe minder plesier is die formule... Om ’n mens se siel te verkry en hom niks terug te gee nie – dit is wat [die hart van Satan en sy duiwels] werklik verbly."
Ons hou die hele naweek partytjie, en Sondag is daar om te slaap, en kerk toe te gaan as jy kan. Dit is die mense wat spog oor hoeveel alkohol hulle kan drink – soos die derde wee in vers 22 sê: "Wee hulle wat helde is om wyn te drink en wakker manne om sterk drank te meng.” Maar sien jy hoe leeg dit is? Hoe nietig? Kyk waarmee ek goed is! Drink! As dit die helde van God se verbondsvolk is, dan is alles verlore – veral in die lig van alles wat Hy vir hulle gedoen het.
Jesus daarenteen – in plaas daarvan om vir plesier te lewe – was gewillig om te ly om vir ons vreugde en ware rus te bring!
Die waarheid vir 'n leuen verruil
En wanneer 'n mens in die kerk oor sonde gekonfronteer word, wat is die eerste versoeking? Om dit te vermy, om die blaam te verskuif? Om selfs te sê dit is normaal en goed. Maar God roep dit ook uit, soos die vierde wee sê: "Wee hulle wat sleg goed noem en goed sleg, wat die duisternis lig maak en die lig duisternis, wat bitter soet maak en soet bitter." Ons sien dit om ons! Nie net word sonde aanvaar nie, maar dit word ook bevorder! As 'n goeie ding! Nie net word 'n LGBTQI+-leefstyl of aborsie aanvaar nie – dit word gevier! Nie net word dronkenskap aanvaar nie, dit word gevier.
Dit is die verbondsvolk van God. Liewe gemeente, God het sy kerk lief – onthou hoe hierdie hoofstuk begin het: dit is sy geliefde wingerd. Hoe reageer ons op sy besproeiing? Op sy beskerming? Op sy sorg?
Dit is die mense wat selfversekerd oor enigiets kan praat, soos die vyfde wee sê: "Wee hulle wat in eie oë wys en na eie oordeel verstandig is.” In plaas daarvan om nederig te bely en hulle te bekeer – kom hulle uit elke situasie. In plaas daarvan om om vergifnis te vra, verskuif hulle die blaam. Weer eens, met elkeen van hierdie sien ons die teenoorgestelde voorbeeld in Jesus. Wat stil was soos 'n lam wat na die slagplek gelei is, wie se wysheid dwaasheid was in die oë van die wêreld.
Leuens om dit alles te bedek!
Hierdie mense het 'n tou aan hulle sonde vasgebind – met ander woorde hulle wil nie die sonde los nie, soos die sesde wee in vers 18 duidelik maak: "Wee hulle wat die ongeregtigheid nader trek met koorde van goddeloosheid, en die sonde soos met wa-toue.” Hulle sleep hulle sondes saam deur 'n web van leuens – en tog wil hulle nog die Here se werk sien! Ons lewe word 'n web van leuens omdat ons probeer om die sonde te bedek, maar nog steeds dink ons dat God ons moet seën! Dit is subtiel. Eers sê ons: "Dit is nie so 'n groot saak nie." Dan sê ons: "Almal doen dit!" Uiteindelik sê ons: "Jy is naïef en outyds as jy dit nie doen nie."
Hy is die antwoord op die wavrag van sonde wat ons saam met ons web van leuens dra – want Hy het daarvoor gesterf – ons kan eerlik daaroor wees.
O, mag die Heilige Gees die ware toestand van ons harte aan ons openbaar maak, altyd in die lig van sy Woord – sodat ons na Hom kan terugkeer en genees kan word.
Gevolge
Die gevolg van hulle sonde word gevind in verse 13-17 en 24-30. Beide hierdie gedeeltes eggo mekaar basies – en die tweede brei uit op die eerste en beklemtoon dit. God verwyder die grens om die wingerd, soos Hy duidelik maak in vers 5, en Hy sal dit 'n verwoesting maak.
Ons lees in vers 13: "Daarom gaan my volk in ballingskap weens gebrek aan kennis, en hulle aansienlikes word hongerlyers en hulle menigte versmag van dors.” Jesaja sê (55:2): "Waarom weeg julle geld af vir wat geen brood is nie, en julle arbeid vir wat nie kan versadig nie? Luister aandagtig na My en eet die goeie, en laat julle siel hom in vettigheid verlustig.” Wat is hierdie goeie voedsel? Dit is die Woord van God! My volk gaan in ballingskap weens gebrek aan kennis. Ek vra jou – is jy honger en sterf jy in jou geloof? Is jy besig om geestelik te sterf? Kom na Jesus toe soos Hy Homself in sy Woord wys. Net soos 'n gebrek aan kos en drank tot hongersnood en dood lei, so lei 'n gebrek aan geestelike kos en drank tot geestelike hongersnood en ballingskap. Die begin van die einde van die kerk is wanneer dit nie meer diep gewortel is in die liefde van God soos dit in die Woord van God getoon, verduidelik en geopenbaar word nie. Die begin van die einde is afwyking van die Woord.
Die uiteindelike gevolg van sonde is die dood. Die partytjie is verby. Soos vers 14 sê: "Daarom het die doderyk sy keel wyd oopgemaak en sy mond uitgerek sonder maat, en daarin sink hulle adel en hulle menigte en hulle luidrugtigheid en diegene onder hulle wat uitgelate is.” Hulle wou meer hê, maar op die ou end word net een honger gestil.
Waar geregtigheid groei, floreer die lewe; waar God verlaat word, word die dood oorheersend. Soos mense sonde verteer, verteer die dood mense. Ons sien dit, en wat doen God? Hy verneder hulle. Die dood is een van die nederigste dinge. Ons sterf almal dieselfde. Maak nie saak hoe ryk nie, maak nie saak hoe magtig nie. Ons sterf met niks. Geen mag nie. Geen geld nie. Alles word weggeneem, en ons swakheid en behoefte word gesien vir wat dit is. Dit is finaal. Dit is die groot vernederaar – die groot dosis realiteit. Die een ding wat ons dwing om die werklikheid van ons nietigheid voor die Skepper te erken.
Dit is God se geregtigheid vir ons sonde. En dit laat die verbondsvolk leeg. Nietig. Lees vers 17: “En daar sal lammers wei soos op hulle eie weiveld, en rondtrekkers sal die puinhope van die ryk mense laat afeet.”
En hulle word verslind soos droë stoppels, daar is geen vettigheid aan hulle nie. Hulle word nie meer natgemaak nie, hulle word nie meer bemes nie, hulle wortels is verrot, en hulle verdwyn soos stof. Hoekom? Hulle het Hom wat hulle liefgehad het, verwerp – daarom het Hy hulle verwerp. Kyk na die klimaks van vers 25b: "Ondanks dit alles is sy toorn nie afgewind nie, maar is sy hand nog uitgestrek.” Dit lei daartoe dat Hy die nasies ver weg roep om sy volk te verslind soos wat 'n leeu sy prooi verslind (vers 29).
En wat sien ons? Vers 30: "As iemand die aarde aanskou, kyk, daar is angsvolle duisternis; en die lig is verduister deur die wolke."
Dood. Ballingskap. Vuur. Duisternis. Wie kan staande bly? Wie sal in die pad van hierdie woede staan? JESUS! Dit is Hy! Hy het ons dood vir sonde gedra! Die vlam van God se toorn het Hom verteer! Soos vers 25 sê: "Daarom het die toorn van die HERE ontvlam teen sy volk en het Hy sy hand teen hulle uitgestrek en hulle swaar getref.” Hy het in ballingskap gegaan weg van die teenwoordigheid van die Vader. Hy het al die oordeel gedra wat oor hierdie volk gekom het, en meer! Sodat Hy in die bres vir ons kan staan teen ons vyande!
Sien jy dat Hy jou geplant het, jou natgemaak het, jou beskerm, en nog meer as dit – in jou woon! Dit is sy lewe wat Hy gegee het!
Bellville, Jesus is die wingerd van die HERE! Julle is die takke! Hy het julle natgemaak, versorg, bemes, deur sy lewegewende Gees. Hy het jou lewe gegee! Moet dit nie verwerp nie. Soos Hebreërs 2 sê: "Daarom moet ons des te meer ag gee op wat ons gehoor het, dat ons nie miskien wegdrywe nie. Want as die woord deur engele gespreek, onwankelbaar was, en elke oortreding en ongehoorsaamheid regverdige vergelding ontvang het, hoe sal ons ontvlug as ons so 'n groot saligheid veronagsaam...?”
Amen.